Dusza bezrozumna, chociaż jest nieśmiertelna i panuje nad ciałem, popada w niewolę ciała za sprawą rozkoszy, ponieważ nie rozumie, że cielesna rozpusta jest zgubą duszy. Dusza troszczy się o rozpustę ciała, ponieważ jest pozbawiona postrzegania i głupia.
— Pseudo-Antoni Wielki, Naszego w gronie świętych Ojca Antoniego Wielkiego pouczenia o zachowaniu ludzi i właściwym sposobie postępowania w stu siedemdziesięciu rozdziałach, [w:] Filokalia, tom 1.
Pseudo-Antoni Wielki w sposób dosadny wypowiada się na temat ludzkiej duszy, gdy ta upada. Jego nauka jest jednak prawowierna. Dusza jest nieśmiertelna. Tak mówił Jezus (por. Mt 10,28). Nie można więc jej zabić. Nieśmiertelność duszy jest możliwa dzięki łasce Bożej. Bóg stworzył człowieka w taki sposób, że obdarzył jego życiem, które będzie trwało nawet po śmierci cielesnej.
Drugą istotną rzeczą jest to, że dusza ma panować nad ciałem. Dusza to pewien element życia, która odróżnia człowieka od martwych bytów. Katechizm Kościoła Katolickiego nas uczy, że „dzięki duszy duchowej ciało utworzone z materii jest ciałem żywym i ludzkim; duch i materia w człowieku nie są dwiema połączonymi naturami, ale ich zjednoczenie tworzy jedną naturę” (KKK 365). „Pojęcie dusza często oznacza w Piśmie świętym życie ludzkie lub całą osobę ludzką. Oznacza także to wszystko, co w człowieku jest najbardziej wewnętrzne i najwartościowsze; to, co sprawia, że człowiek jest w sposób najbardziej szczególny obrazem Boga: dusza oznacza zasadę duchową w człowieku” (KKK 363).
Zatem dzięki duszy człowiek może być obrazem Boga i w konsekwencji żyć na Jego wzór. Dzieje się tak wtedy, gdy dusza panuje nad ciałem. Pseudo-Antoni mówiąc o ciele, wskazuje na negatywny aspekt tego pojęcia. Nie chodzi tu o sam organizm cielesny człowieka, ale o rzeczywistość, która się sprzeciwia Bogu. Rozpusta cielesna, ale też każdy grzech, jest tym, co sprzeciwia się Bogu. Jeśli dusza się temu poddaje, to oddala się od Boga. „Ciałem” w sensie negatywnym, tak, jak to zostało ukazane w Biblii, nie jest sam organizm ludzki, ale to wszystko, czym staje się człowiek, gdy nie jest poddany Duchowi Bożemu, na skutek własnego złego postępowania. Wszelki grzech jest „ciałem”, ponieważ przeszkadza działaniu Bożemu. Potrzeba więc czegoś przeciwnego, czyli działania zgodnego z wolą Boga. Wtedy dusza człowieka nie podda się ciału, ale będzie nim kierować.
Powrót do stanu łaski zawsze jest możliwy. Może się dokonać dzięki wyznaniu grzechów i wytrwałej modlitwie, która będzie podtrzymywała stan łaski. Tą modlitwą może być praktyka modlitwy Jezusowej. Kładzie ona nacisk na rzeczywistość grzechu, która oddziela od Boga. Poprzez wierne wzywanie imienia Zbawiciela, prosi się Jezusa o łaskę nie poddawania się rozpuście cielesnej ani jakiejkolwiek pokusie. To dążenie do panowania duszy nad ciałem. To wyraz mądrości, a nie głupoty. To dążenie do tego, co służy człowiekowi, a nie powoduje jego zniewolenia. Modlitwa Jezusowa uwalnia człowieka od kierowania się w stronę zła, a zwraca się w stronę dobra. To pragnienie prymatu łaski w życiu człowieka, dostrzeżenie jej wielkiej wartości. To troska o to, co służy wolności i dobru ludzi.
Brunon Koniecko OSB – benedyktyn tyniecki. Do opactwa wstąpił w 2010 roku. Święcenia kapłańskie przyjął w 2018 r. Jest absolwentem administracji oraz teologii. W opactwie tynieckim był m.in. przeorem, podprzeorem i wychowawcą. Autor książek: Medytować to…, Nie żartujcie sobie z Bóstwa!, Modlitwa Jezusowa. Przewodnik po rekolekcjach Oddychać Imieniem, Droga Filokalii. 50-dniowe ćwiczenie duchowe
Jeśli chcesz otrzymywać bezpłatne powiadomienia o wszystkich tekstach, które w danym tygodniu pojawiły się na portalu modlitwajezusowa.com.pl, to zapisz się na otrzymywanie wiadomości. Jak będzie działać system powiadomień o nowych wpisach na portalu modlitwajezusowa.com.pl? Raz w tygodniu, w niedzielę o 18:00, otrzymasz wiadomość z listą najnowszych artykułów, które ukazały się na portalu modlitwajezusowa.com.pl.
