Badaj i poddawaj próbom to, co jest w twoim wnętrzu, ponieważ władcy mają władzę jedynie nad ciałem, a nie nad duszą. I niech to zawsze będzie dla ciebie czymś zwyczajnym. Dlatego, gdy każą ci popełnić morderstwo czy zrobić coś wstrętnego, niesprawiedliwego lub psującego duszę, nie wolno ci być posłusznym, nawet jeśli będą torturować ciało. Bóg stworzył bowiem duszę wolną i samowładną, i dlatego czyni ona dobrze albo źle.
— Pseudo-Antoni Wielki, Naszego w gronie świętych Ojca Antoniego Wielkiego pouczenia o zachowaniu ludzi i właściwym sposobie postępowania w stu siedemdziesięciu rozdziałach, [w:] Filokalia, tom 1.
Pseudo-Antoni Wielki zaleca wewnętrzną refleksję, aby nauczyć się sztuki rozeznawania. Stwierdza, że dusza jest czymś niematerialnym, wolnym, samowładnym. Podlega innym prawom, zasadom i działaniom niż ciało. Wskazuje to zatem na istnienie dwóch rzeczywistości: materialnej i niematerialnej. Są to odmienne porządki, które kierują się innymi prawami. Również dostęp do obu z nich jest inny. Do pierwszej z nich dostęp mają wszyscy, do drugiej już nie.
Pseudo-Antoni naucza, że władcy mają władzę jedynie nad ciałem, czyli nad tym, co dotyczy rzeczywistości materialnej, cielesnej. Ich władza jednak kończy się w momencie, gdy przechodzi się do rzeczywistości duchowej, niematerialnej. Tutaj dostępu, ani tym bardziej władzy nie mają. Możemy sobie przypomnieć słowa Chrystusa: Nie bójcie się tych, którzy zabijają ciało, lecz duszy zabić nie mogą. Bójcie się raczej Tego, który duszę i ciało może zatracić w piekle (Mt 10,28). Wskazuje On, że istnieją dwa porządki: materialny i niematerialny.
Jednak jest jeszcze coś, co może budzić sprzeciw, albo przynajmniej niedowierzanie. Chrystus mówi, że nie należy się bać tych, którzy mogą człowieka zabić, czyli pozbawić jego ciało życia. Z reguły wielką troską ludzie otaczają swoje ciało, a przynajmniej chcą jak najdłużej żyć, nie chorować, nie cierpieć. Chrystus tymczasem zaleca, aby nie niepokoić się utratą czegoś, co jest śmiertelne, ponieważ to nie jest decydujące o naszym życiu wiecznym. Pseudo-Antoni podobnie mówi, aby nie bać się tortur, które mogą człowieka spotkać, ponieważ nawet uszczerbek na zdrowiu nie może stać na równi z utratą czegoś większego.
Dlatego zachęca do tego, aby czymś zwyczajnym była troska przede wszystkim o duszę. Inni nie mają do niej dostępu, tylko Bóg. Zatem nic nie powinno człowieka przerazić czy zaniepokoić, ponieważ nasze życie nie zależy w całkowity sposób od innych ludzi, od władców czy od tych, którzy chcą nam w jakikolwiek sposób zaszkodzić. Mamy władzę nad własnym życiem i możemy nad nim zapanować. Drogą jest badanie i poddawanie próbom tego, co jest w ludzkim wnętrzu. Uczenie się tej sztuki, pozwoli przezwyciężać niejedne trudności na drodze do zachowania życia wiecznego. Bóg stwarza duszę wolną i daje nam tę wolność, abyśmy z niej korzystali. Wolność daje możliwość wyboru pomiędzy dobrem a złem. Człowiek sam wybiera jedno bądź drugie.
Środkiem do zdobycia umiejętności badania tego, co jest w ludzkim wnętrzu jest między innymi modlitwa Jezusowa. Służy ona dostrzeganiu tego, co pojawia się w duszy człowieka, przypatrywaniu się temu, ale zarazem nie poddawaniu się mu. Uczy odwracania się od negatywnych i niekorzystnych skłonności czy zachowań. Pozwala ćwiczyć się w posłuszeństwie, poprzez wierność praktyce medytacyjnej. Kieruje człowieka ku Bogu, czyli ku Temu, od którego mamy życie i wolną duszę. Kieruje zatem ku rzeczywistości niematerialnej, a zarazem ku Źródle naszego istnienia.
Brunon Koniecko OSB – benedyktyn tyniecki. Do opactwa wstąpił w 2010 roku. Święcenia kapłańskie przyjął w 2018 r. Jest absolwentem administracji oraz teologii. W opactwie tynieckim był m.in. przeorem, podprzeorem i wychowawcą. Autor książek: Medytować to…, Nie żartujcie sobie z Bóstwa!, Modlitwa Jezusowa. Przewodnik po rekolekcjach Oddychać Imieniem, Droga Filokalii. 50-dniowe ćwiczenie duchowe
Jeśli chcesz otrzymywać bezpłatne powiadomienia o wszystkich tekstach, które w danym tygodniu pojawiły się na portalu modlitwajezusowa.com.pl, to zapisz się na otrzymywanie wiadomości. Jak będzie działać system powiadomień o nowych wpisach na portalu modlitwajezusowa.com.pl? Raz w tygodniu, w niedzielę o 18:00, otrzymasz wiadomość z listą najnowszych artykułów, które ukazały się na portalu modlitwajezusowa.com.pl.
