W naszej mocy jest żyć wstrzemięźliwie, ale już stać się bogatymi nie jest w naszej mocy. Jak to? Czy powinniśmy skazywać naszą duszę za sprawą ulotnego przedstawienia bogactwa, którego możemy jedynie pożądać, a którego to przedstawienia nie mamy możliwości zrealizować? Och, jak bezrozumnie biegamy nieświadomi, że pokora jest przed wszystkimi cnotami, tak jak przed wszystkimi namiętnościami jest obżarstwo i pożądanie rzeczy życiowych.
— Pseudo-Antoni Wielki, Naszego w gronie świętych Ojca Antoniego Wielkiego pouczenia o zachowaniu ludzi i właściwym sposobie postępowania w stu siedemdziesięciu rozdziałach, [w:] Filokalia, tom 1.
Pseudo-Antoni Wielki wskazuje na bardzo istotną kwestię – każdy bierze sam odpowiedzialność za swoje życie. Nie możemy na innych zrzucać odpowiedzialności za nasze wybory i decyzje. Oczywiście nie wszystko, co w naszym życiu się wydarzyło, musi być naszą winą. Są wydarzenia, za które nie ponosimy żadnej winy. Jednak do każdego z nas należy to, co dzisiaj robimy ze swoim życiem i jak odnosimy się do przeszłych wydarzeń.
Dlatego Pseudo-Antoni mówi, że w naszej mocy jest bycie wstrzemięźliwym. My wybieramy. Pomimo tego, że może to przyjść z wielkim trudem i po bardzo długim czasie, jest to jednak możliwe. Owocem będzie bycie wolnym. Czyż nie każdy tego pragnie? Co nam najbardziej przeszkadza w osiągnięciu tego? Nasze pożądania. One powodują, że ciągle gonimy, pragniemy coraz więcej i więcej. Pseudo-Antoni nazywa to bezrozumnym bieganiem. Rzeczywiście jest ono bezrozumne, bo gonimy za tym, co nie jest tego warte.
Pożądanie rzeczy życiowych jest w człowieku silne i ono może nam towarzyszyć do końca naszych dni. Jednak jesteśmy w stanie je przezwyciężyć. Możemy nimi kierować i to w sposób, w jaki uznamy za właściwy. Po to, żeby być człowiekiem wolnym, który może decydować o sobie samym.
Wszystkie rzeczy, jakie pożądamy i posiadamy tak nas pociągają, ponieważ w nich możemy widzieć zabezpieczenie siebie, zagwarantowanie sobie spokojnej przyszłości. Co więcej, te wszystkie rzeczy mogą nawet stanowić przedłużenie naszej tożsamości lub wręcz stanowić o niej, jeśli oddamy im się bez reszty. W nich będziemy wtedy widzieć sens swojego życia. Jednak będzie to bardzo słaby fundament, który nie może przetrwać próby czasu.
Odpowiednim fundamentem jest pokora. Ona jest, jak mówi Pseudo-Antoni, przed wszystkimi cnotami. To od niej wszystko się zaczyna i na niej ma się kończyć. Bez pokory, człowiek łatwo popada w samouwielbienie. Nie liczy się z innymi i z niczym, bo tylko jego interes jest najważniejszy. Pokora jednak pokonuje wszystkie żądze człowieka i demona. Daje człowiekowi wolność. Warto przytoczyć jeden z apoftegmatów Ojców Pustyni:
Powiedział abba Antoni: „Zobaczyłem wszystkie sidła nieprzyjaciela rozpostarte na ziemi, jęknąłem więc i powiedziałem: «A któż się im wymknie?» I usłyszałem głos mówiący do mnie: «Pokora»” (Fragment publikacji Apoftegmaty Ojców Pustyni, tom 1).
Modlitwa Jezusowa daje nam solidny fundament, bo prowadzi do pokory. Sama w sobie jest pokorna. Nikt, kto w sobie nie ma choć odrobiny pokory, nie będzie mógł jej praktykować. A jeśli nawet jest praktykowana, to nie przyniesie żadnego owocu. To proste zawołanie, które ustawia właściwą hierarchię pomiędzy Bogiem a człowiekiem, ale także pomiędzy człowiekiem a światem. Uczy, że to, czego człowiek powinien pragnąć i pożądać to przede wszystkim sam Bóg.
Brunon Koniecko OSB – benedyktyn tyniecki. Do opactwa wstąpił w 2010 roku. Święcenia kapłańskie przyjął w 2018 r. Jest absolwentem administracji oraz teologii. W opactwie tynieckim był m.in. przeorem, podprzeorem i wychowawcą. Autor książek: Medytować to…, Nie żartujcie sobie z Bóstwa!, Modlitwa Jezusowa. Przewodnik po rekolekcjach Oddychać Imieniem, Droga Filokalii. 50-dniowe ćwiczenie duchowe
Jeśli chcesz otrzymywać bezpłatne powiadomienia o wszystkich tekstach, które w danym tygodniu pojawiły się na portalu modlitwajezusowa.com.pl, to zapisz się na otrzymywanie wiadomości. Jak będzie działać system powiadomień o nowych wpisach na portalu modlitwajezusowa.com.pl? Raz w tygodniu, w niedzielę o 18:00, otrzymasz wiadomość z listą najnowszych artykułów, które ukazały się na portalu modlitwajezusowa.com.pl.
